تاریخچه پلاک گذاری در ایران: تاریخچه پلاک گذاری در ایران به سال ۱۲۹۸ بر میگردد زمانی که وثوق الدوله (نخست وزیر وقت دوران احمد شاه قاجار) پلاک گذاری برای گاری و درشکه هایی که در شهر تردد می کردند را آغاز کرد، در آن زمان پلاک ها فقط شامل یک سری اعداد می شدند. در سال ۱۳۰۵ اولین خودرو وارد ایران شد و همزمان با ورود به ایران پلاک گذاری شد و به مرور دیگر ادامه پیدا کرد. با افزایش تعداد خودروها مشخصات ثبت شده هم افزایش یافتند. در آن سال نام کارخانه، آدرس مالک، پلاک عقب، پلاک جلو و پلاک مالیات بر روی خودروها نصب می شد و هر کدام از آن ها برای موضوع خاصی استفاده می شدند. به مرور زمان خودرو ها به شهر های دیگر هم وارد شدند و به همین سبب روی پلاک خودرو ها جدای از اعداد اسم شهر هم نوشته می شد. بعد هم حروف و کد شهر اضافه شد و آخرین نسخه چنین پلاک هایی همان پلاک های لیزری بودند که در اوایل دهه هشتاد به کارگیری آن ها متوقف شد. تا در نهایت به مدلی که امروزه می بینیم تبدیل شدند.
در این مقاله می خواهیم به بررسی انواع پلاک ها بپردازیم، با تیم تخصصی نیکبخت خودرو برای این بررسی همراه باشید همچنین شما کاربران گرامی می توانید برای فروش فوری خودرو خود به سایت نیکبخت خودرو مراجعه کنید و فروش فوری خودرو را در کسری از زمان تجربه کنید.
انواع پلاک ها در ایران
در ایران به طور کلی ۱۳ نوع پلاک وجود دارد که در رنگ های مختلف و برای خودروهای با کاربری مختلف عرضه می شوند. حال به بررسی این ۱۳ نوع می پردازیم:
پلاک های سفید: بیشترین تعداد پلاکی که در کشور تردد می‌کند مربوط به همین رنگ است. خودروهای پلاک سفید به چهار دسته تقسیم می‌شوند
پلاک خودروهای شخصی: رایج ترین مدل پلاک با بیشترین تعداد از این نوع می باشد این پلاک ها بر روی خودروهای شخصی افراد نصب می شوند پس زمینه ی سفید رنگ دارند در این پلاک ها از یک حرف از الفبا که نشان دهنده شهر خودرو و همچنین از یک کد دو رقمی که نشان دهنده استان خودروست استفاده می شود. حروف های به کاررفته در پلاک های شخصی عبارتند از ب، ج، د، ژ (مخصوص معلولان)، س، ص، ط، ق، ل، م، ن، و، هـ و ی.
پلاک خودروهای معلولان و جانبازان:
پلاک هایی که مخصوص معلولان و جانبازان هستند در قسمتی که حرف نوشته میشود، به جای حرف از یک نماد که نشان دهنده ی فردی ست که روی ویلچر نشسته است استفاده می شود. در این پلاک ها کدهای دو رقمی ۱۱ تا ۴۹ برای جانبازان و کدهای ۵۱ تا ۹۹ برای معلولان در نظر گرفته شده است.علت طراحی این پلاک ها راحتی معلولان و جانبازان است در صورت قرارگیری این خودروها در محل پارک مخصوص این افراد، به راحتی بتوان خودروی مجاز را تشخیص داد و همچنین در دادن سهمیه بنزین و درمان نیز کارایی داشته باشد. در برخی از سامانه ها که نمی توان از نماد معلولان استفاده کرد به جای نماد مورد نظر از حرف «ژ» استفاده می شود.
پلاک خودروهای گذر موقت و منطقه آزاد: پلاک منطقه آزاد، پلاکی است که روی خودروهای وارداتی در مناطق آزاد تجاری نصب میشود. پلاک منطقه آزاد همان‌طور که از اسم آن مشخص است، مجوز تردد خودرو را فقط در مناطق آزاد صادر می‌کند. البته دارندگان این پلاک سالیانه به‌مدت محدود می‌توانند از مناطق آزاد خارج شوند و در محدوده سرزمین اصلی تردد کنند. پلاک خودروهایی که در مناطق آزاد تردد می کنند نیز دارای پس زمینه سفید اند، اما در آن ها از حروف الفبا استفاده نشده است و فقط عدد را در پلاک می بینیم. در سمت چپ این پلاک ها نام شهر و همچنین نماد آن شهر نیز قرار دارد. از طرفی دیگر، در زیر اعداد فارسی همان شماره به صورت لاتین نیز نوشته می شود. البته از سال ۱۳۹۶ به بعد کد دو رقمی نیز به این پلاک ها اضافه شد که کد ۱۱ و … مخصوص پلاک های شخصی و کد ۱۲ مخصوص تاکسی هاست.
پلاک گذر موقت برای خودروهایی صادر میشود که امکان ترخیص دائمی از گمرک را ندارند یا فقط قصد گذر از ایران را دارند. پلاک گذر موقت، که با حرف «گ» مشخص می شود، البته برخی دیگر از خودروهایی که برای تست فنی وارد خیابان ها می شوند نیز دارای پلاک گذر موقت اند تا شرکتی که قرار است آن را تولید کند بتواند تست های مورد نظر خودش را انجام دهد.
پلاک موتور سیکلت: پلاک های موتورسیکلت که فقط در پشت موتور نصب می شوند و جلوی موتور پلاک نیست از حروف الفبا هم استفاده نشده. یک عدد ۳ رقمی در بالای پلاک است که نشان دهنده محل صدور پلاک است و در زیر آن یک عدد ۵ رقمی وجود دارد که مربوط به خود موتور است.
پلاک زرد: خودروهای پلاک زرد را هم زیاد دیده‌ایم، اما احتمالا کمتر به آن توجه کرده‌ایم، پلاک زرد‌ها سه دسته‌اند
پلاک تاکسی
پلاک تاکسی ها دارای پس زمینه زرد رنگ است و حرف «ت» که در بالای آن TAXI نوشته شده است نشانه آن است. کد دو رقمی پلاک تاکسی ها مربوط مرکز استانی است که تاکسی در آن جا کار می کند.
پلاک خودروهای حمل و نقل عمومی
خودروهای پلاک زرد با حرف «ع» خودروهای حمل و نقل عمومی هستند که تاکسی‌ها و اتوبوس‌ها و… را شامل میشود. کد دو رقمی آن مربوط به مرکز استان خدمت خودروی عمومی مورد نظر است.
پلاک خودرو ماشین آلات کشاورزی
خودروهای پلاک زرد با حرف «ک» که خلاصه شده واژه کشاوری است مربوط به خودروهای ادوات کشاورزی است. پلاک مخصوص ماشین آلات کشاورزی مانند تراکتور، کمباین و تیلرهاست. کد دو رقمی این پلاک ها مربوط به مرکز استانی است که در آن ثبت شده است.
پلاک سبز
پلاک خودروهای نظامی
خودروهای پلاک سبز با حرف «پ»، خودروهای متعلق به پلیس، اعم از پلیس راهور، گشت انتظامی، پلیس مبارزه با موادمخدر، پلیس راهور و… است و خودروهای پلاک سبز با حرف «ث» هم خودروهای متعلق به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی است. وزارت دفاع با «ز» ، ارتش با «ش» و ستاد کل فرماندهی نیروهای مسلح نیز با «ف» شناخته می شوند.
پلاک قرمز
خودروهای دولتی
پلاک قرمز‌ها با نام پلاک دولتی شناخته می‌شوند. خودروهایی که توسط دولت خریداری می شوند و جزو اموال دولت محسوب می شوند دارای پلاکی با پس زمینه قرمز رنگ و حرف «الف» هستند.
خودروهای سیاسی تشریفاتی
خودروهای پلاک قرمز با عبارت «تشریفات» یا «PROTOCOL» خودروهای تشریفات دولتی است که طبق قانون استفاده شخصی از آن‌ها غیرمجاز است. خودروهای تشریفاتی و سفارتی در ایران دارای پلاک های متفاوتی هستند تا شناسایی آن ها راحت تر باشد و برای عبور از مسیرهای خاص مشکلی برای‌شان پیش نیاید. خودروهایی که پلاک سیاسی دارند بدون عوارض وارد کشور می شوند و اغلب نمونه مشابه آن ها را نمی توان در کشور پیدا کرد. کل کل کردن، تصادف کردن و ایجاد مزاحمت برای این خودروها اصلاً توصیه نمی شود چون این خودروها بسیار خاص محسوب می شوند و قانون بسیار سختگیرانه در این موارد عمل می کند.
پلاک آبی
خودرو سیاسی دیپلمات
رنگ پس زمینه پلاک های دیپلمات و سفارت خانه ای آبی است و حرف به‌کاررفته برای دیپلمات ها “D” و برای خدمات سفارت خانه ها “S” است. در بالای کد دو رقمی پلاک های دیپلمات کلمه «سیاسی» و برای پلاک های خدمات سفارت خانه ای کلمه «سرویس» نوشته شده است.
خودروهای ارتشی
خودروهای پلاک آبی نوع دوم با حرف «ش» خودروهای متعلق به ارتش جمهوری اسلامی است. خودروهای پلاک آبی نوع دوم با حرف «ز» خودروهای متعلق به وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح و خودروهای پلاک آبی نوع دوم با حرف «ف» خودروهای متعلق به ستاد کل نیروهای مسلح است.
پلاک قهوه ای
پلاک های تاریخی
خودروهایی که دارای قدمت بالا هستند یا یک سری خودروهای ویژه دارای این رنگ هستند. شکل این پلاک ها با دیگر پلاک های ملی متفاوت است، زیرا اکثر خودرو های تاریخی دارای مکان کوچکی برای نصب پلاک هستند و برای این که محل نصب پلاک این خودروها دستخوش تغییر نشود، پلاک هایی با سایز کوچک تر در نظر گرفته شد. رنگ پس زمینه این پلاک ها قهوه ای است و در سمت چپ آن عکس یک بنای تاریخی دیده می شود و در بالای شماره پلاک واژه تاریخی درج شده است. در این پلاک ها از حروف الفبا استفاده نمی شود.
شماره دو رقمی موجود در سمت راست پلاک ها نشانگر شهر مربوطه است. در ایران هر شهر کد مخصوص به خود را دارد که نماینده ی این شهر است و با آن کد می توان تا حدودی فهمید راننده خودرو از کدام شهر یا استان است.
