در بخش طراحی بدنه و کابین خودروها دو نکته معمولا بیش از باقی موارد مورد توجه طراحان قرار می‌گیرد. زیبایی و کارایی. درواقع داخل کابین، علاوه بر متناسب و چشم‌نواز بودن فضا، ارگونومی مناسب و در دسترس بودن ادوات و امکانات خودرو نیز نکته مهمی است. در طراحی بدنه هم علاوه‌بر زیبایی ظاهری و تبعیت از زبان طراحی یا امضای کمپانی، ضرایب آیرودینامیک و کارایی اجزای بدنه نیز باید مورد توجه باشند. در این بین برخی از اجزا که کم‌کم به قطعات ثابت بدنه خودروها تبدیل شده‌اند، هم ظاهر خودرو را زیباتر و مردن‌تر کرده‌اند و هم مزایای مصرفی خوبی دارند. مانند چراغ‌های مه‌شکن یا هواکش‌های تعبیه شده در سپر جلو و کناره‌های گلگیر جلو. یکی از اجزایی که می‌تواند هم نقش زیبایی را در ظاهر خودرو ایفا کند و هم فواید بسیاری دارد دیلایت است که این روزها اسم آن را در بین امکانات رفاهی خودروها بسیار می‌بینیم. قصد داریم درباره اینکه دی لایت چیست و چه کاربردهایی دارد صحبت کنیم. با ما همراه باشید
دی لایت چیست؟
دیلایت (DAYLIGHT) یا نور روز، به لاین یا ردیفی از چراغ‌های ال‌ای‌دی کوچک گفته می‌شود که معمولا در جایی اطراف چراغ‌های نمای رو‌به‌روی خودرو تعبیه می‌شوند. روشن یا خاموش بودن این چراغ‌ها در کنترل راننده نیست و به‌طور کلی در طول روز هم روشن هستند. دی‌لایت‌ها را از نوع ال‌ای‌دی انتخاب می‌کنند تا مصرف کمی داشته باشند و آسیبی به باتری وارد نکنند. وزن سبک، ضد آب بودن، قابلیت انعطاف‌پذیری، چند حالته بودن و داشتن حالت ژله‌ای از جمله ویژگی‌های مختلف دی‌لایت‌هاست. ال‌ای‌دی‌های دیلایت معمولا از نوع زنون هستند که نور بیشتری دارند و توجه کافی به خود جلب می‌کنند.
چراغ‌های روز یا ال‌ای‌دی‌های روز معمولا نقش زیبایی‌بخشی به ظاهر خودرو را نیز ایفا می‌کنند و طی سال‌های گذشته به نوعی تبدیل به ابزار فرم‌دهی به چراغ‌ها و نمای خودرو شده‌اند. گاهی نیز فرم دی‌لایت‌ها نقش امضای یک طراح، کمپانی طراحی یا کمپانی خودروسازی را بازی می‌کنند. مانند دی‌لایت‌های C شکل خودروهای رنو که طی سال‌های اخیر در تمامی محصولات این خودرو دیده می‌شوند. ویژگی مهم دی‌لایت‌ها روشن بودن آن‌ها در تمام مدت روشن بودن خودرو به صورت خودکار است. درواقع این لامپ‌های ال‌ای‌دی با استارت خوردن خودرو روشن می‌شوند و با خاموش شدن آن خاموش. بنابراین اگر تمایل به خاموش بودن آن‌ها هنگام رانندگی داشته باشیم باید در سیستم سیم‌کشی خودرو برخی تنظیمات را تغییر دهیم. درواقع دیلایت مانند اتولایت یک دکمه یا کنترلر دستی برای اکتیو یا دی‌اکتیو کردن ندارد.
مهم‌ترین کاربرد دی لایت چیست؟
کارایی اصلی دی‌لایت‌ها در هوای مه‌آلود و مسیرهای با نور کم است. به‌طور کلی ابداع این تکنولوژی در درجه اول برای پیشگیری از تصادفات جاده‌ای در مسیرهای مه‌آلود بود. بنابراین ابتدا آن را در کشورهایی با اقلیم مرطوب شاهد بودیم.
همچنین کشورهایی که به دلیل مجاورت با قطب جنوب یا شمال، ممکن است بخشی از سال را در نور کم (حتی در طول روز) به‌سر ببرند. در این شرایط استفاده مداوم از چراغ‌های خودرو یا مه‌شکن‌ها می‌تواند به باتری خودرو آسیب بزند. اما دی‌لایت‌ها بهترین راه‌حل برای این شرایط هستند. دی‌لایت‌ها همچنین در تونل‌ها و زیرگذرها نیز می‌توانند راه‌گشا باشند.
در شرایطی که راننده فراموش می‌کند چراغ خود را روشن کند و خودرو به تکنولوژی اتولایت مجهز نیست. ضمن اینکه این نور باعث می‌شود تا توجه عابرین بیشتر نسبت به خودرویی که به آن‌ها نزدیک می‌شود جلب گردد و تا حد زیادی مانع از رخ دادن تصادفات رانندگی می‌شود. کارایی دی‌لایت‌ها تا حدی ثابت شده است که در آمریکا به خودروهای مجهز به دیلایت تخفیف بیمه داده می‌شود. بنابراین دیلایت را می‌توان هم یک آپشن رفاهی دانست و هم در لیست تجهیزات ایمنی خودروها قرار داد.
با توجه به آنچه گفته شد، در ایران استفاده از دیلایت در شهرهای شمالی کشور که آب و هوای مه آلودی دارند یا استان‌های جنوبی که دچار ریز گرد می‌شوند امری ضروری به‌نظر می‌رسد و می‌تواند به‌طور جدی باعث افزایش ایمنی خودرو و سرنشینان شود. درنهایت باید اضافه کرد که دی‌لایت‌ها قرار نیست نور مورد نیاز راننده را در مسیرهای تاریک یا کم‌نور تأمین کنند و در این بخش کارایی خاصی ندارند.
تاریخچه دیلایت
اولین چراغ‌ها با کاربردی مشابه دیلایت را در دهه ۷۰ میلادی در کانادا و نروژ شاهد بودیم. پس از آن بود که به مرور استفاده از این ویژگی در نقاط دیگر دنیا نیز رواج یافت. برای مثال استفاده از دیلایت در کشورهای حوزه اسکاندیناوی که به علت شرایط خاص جوی و مه‌آلود بودن دائمی هوا، روشن بودن چراغ‌های خودرو در بیشتر فصول سال اجباری بود، گزینه بسیار مناسبی محسوب می‌شد. بنابراین دیلایت در این کشورها خیلی زود به حوزه استانداردهای خودروهای شهری وارد شد.
استفاده از این تکنولوژی در آمریکا از دهه ۹۰ میلادی آغاز شد و تاثیرات مثبتی که در کاهش آمار تصادفات رانندگی داشت، باعث شد تا در سال ۲۰۰۸ استفاده از دی لایت در خودروهای تولیدی در آمریکا اجباری شود. تحقیقات موسسات استاندارد و ایمنی جاده‌ای در اقصی نقاط جهان باعث شد تا در اروپا نیز از سال ۲۰۱۱ به بعد استفاده از دی لایت به یک استاندارد در صنعت خودروسازی تبدیل شود.
دیلایت و اتولایت چه تفاوت‌هایی با هم دارند؟
باتوجه به کارایی‌های ذکر شده برای دیلایت، باید گفت که این تکنولوژی ارتباط چندانی با اتولایت ندارد. درواقع نمی‌توان گفت باوجود اتولایت خودرو نیازی به دیلایت نخواهد داشت یا برعکس. درواقع اتولایت، مربوط به روشن شدن خودکار چراغ‌ها در نورهای کم می‌شود.
میزان نوری که منجر به فعال شدن سنسور نور خودرو و در ادامه اتولایت می‌شود، بسته به تنظیمات کارخانه‌ای سنسور متغیر است. ممکن است در برخی مسیرهای مه‌آلود یا در برخی شرایط آب و هوایی، سنسور تشخیص ندهد که روشن شدن لامپ‌ها لازم است و درواقع دید راننده نیز در حدی محدود نباشد که احتیاج به روشن کردن چراغ‌ها را تشخیص دهد. اما در همین شرایط، عابر یا وسایل نقلیه دیگر موجود در مسیر، قادر به دیدن خودرو نباشد. دیلایت در این مواقع مکمل خوبی برای این نقص است.
ضمن اینکه دیلایت در بسیاری مواقع، در محیط‌های کاملا روشن سعی در جلب توجه عابران یا خودروهای دیگر می‌کند. اما در این شرایط اتولایت یا سنسور نور عملا غیرفعال هستند. همچنین تکنولوژی اتولایت تحت اختیار راننده ممکن است غیرفعال شده باشد و در مواقع لازم وارد عمل نشود. بنابراین باید گفت که حضور سنسور نور، خودرو را نسبت به دیلایت بی‌نیاز نمی‌کند.
محل و فرم قرارگیری دیلایت
محل قرارگیری دی‌لایت‌ها معمولا در کنار چراغ‌های جلو یا جایی نزدیک به مه‌شکن‌ها و سپر است. درواقع از دیلایت در نمای عقب استفاده نمی‌شود چرا که در این بخش وجود چراغ‌هایی با تلق یا روکش قرمز و چراغ ترمز به خودی خود جلب توجه کافی می‌کند. البته ممکن است برخی مالکان به صورت سلیقه‌ای تمایل به نصب دیلایت عقب داشته باشند اما این‌کار به صورت پیش‌فرض از سوی هیچ کمپانی‌ای انجام نمی‌شود. در نمای روبه‌رو، دی‌لایت‌ها معمولا به شکل نواری هستند و دیده نشده که از یک چراغ حبابی بزرگ و تکی به عنوان دیلایت استفاده شود. این نوارها پیشتر در جایی میان سپر و اطراف چراغ‌های نمای روبه‌رو بودند اما امروزه آن‌ها را در میان چراغ‌های بزرگ نمای روبرو می‌بینیم. طراحان با استفاده از نوار دیلایت به این چراغ‌ها فرم داده و نمای آن‌ها را زیباتر می‌کنند.
