چند برابر بودن قیمت خودروهای مونتاژ شده، در بازار

خط مونتاژ فرایندی در ساخت محصولات صنعتی است به این ترتیب که اجزا به صورت جزء به جزء یا نیمه-کامل در هر ایستگاه و به ترتیب افزوده می‌شود تا محصول نهایی تکمیل شود. با حرکت دادن قطعات سرهم شده از هر ایستگاه به ایستگاه دیگر به جای جابجا کردن آنها توسط هر نیرو، راندمان و سرعت کار افزایش می‌یابد. استفاده از خطوط مونتاژ برای سرهم کردن اجزای پیچیده از قبیل خودرو ها و لوازم برقی و وسایل خانگی بسیار متداول است. این خطوط برای سازماندهی پی در پی کارگران، ابزارها یا ماشین آلات و قطعات طراحی شده‌ است. به هنگام بهره مندی از این خطوط، حرکت کارگران تا حد ممکن کاهش پیدا خواهد کرد. تمام قطعات یا مجموعه‌ ها توسط نقاله یا وسایل نقلیه موتوری مانند بالابرهای چنگال یا گرانش و بدون حمل و نقل دستی اداره می‌شوند. بلند کردن سنگین توسط دستگاه هایی مانند جرثقیل های سقفی یا لیفتراک انجام می‌شود. هر کارگر به طور معمول یک عمل ساده را انجام می دهد.

بازار خودروی کشور طی سال‌های گذشته در خلأ خودروهای وارداتی، به یک بازار انحصاری برای تولیدکنندگان و مونتاژکاران تبدیل شده است. تا جایی که مونتاژی‌ها با احتساب دلار ۶۰ تا ۷۰ هزار تومانی فروخته می شوند!

سال ۹۷ بود که به دنبال تشدید تحریم‌ها، دولت به منظور صرفه‌جویی در منابع ارزی واردات برخی از محصولات از جمله خودرو را ممنوع اعلام کرد. پس از ممنوعیت واردات و انحصاری شدن بیش از پیش بازار خودرو، کم کم زمینه برای حضور بیشتر و پررنگ‌تر خودروهای مونتاژ شده توسط شرکت‌های خصوصی در بازار نیز فراهم شد. این شرکت‌ها، با واردات قطعات منفصله از کشور چین، خودروها را در داخل ایران مونتاژ و روانه بازار می‌کنند. این شیوه تولید خودرو در اغلب کشورها انجام می‌شود اما  نکته‌ای که درباره مونتاژکاران ایرانی وجود دارد این است که متأسفانه محصولات مونتاژ شده با نرخ‌های نجومی به فروش می‌رسند. نرخ‌هایی که بعضاً دو تا چهار برابر قیمت واقعی این خودروها در کشور مبدأ است. این موضوع به تازگی به تأیید معاون صنایع حمل و نقل وزیر صمت نیز رسیده است.

منوچهر منطقی در یک گفت و گوی تلویزیونی ضمن اشاره به این که در نبود خودروهای وارداتی، خودروهای مونتاژ شده بازار را در دست گرفته‌اند، گفته که این خودروها ۳۰۰ تا ۶۰۰ میلیون تومان بالاتر از قیمت واقعی به فروش می‌رسند. همچنین با توجه به این که وزارت صمت مسئول نظارت بر این حوزه است، منطقی به این هم اشاره کرده بود که به تازگی سازمان حمایت مصرف کنندگان و تولیدکنندگان به وضعیت قیمت خودروهای مونتاژی ورود کرده تا آن ها را تعیین تکلیف کند.

البته هنوز مشخص نیست سازمان حمایت می‌خواهد با چه سیاست و به چه شیوه‌ای وضعیت خودروهای مونتاژی را سروسامان دهد. از سویی دیگر نیز به صورت دقیق اعلام نشد که آیا فروش این خودروها در بازار بورس ایران راهی برای کاهش قیمت این محصولات بود یا خیر. در این میان برخی از فعالان این حوزه، بالابودن نرخ دلار را عامل گران فروشی خودروهای مونتاژی اعلام می‌کنند.

به گفته موتمنی رئیس اتحادیه نمایشگاه داران خودروی تهران، نرخ دو تا چهار برابری قیمت خودروهای مونتاژ شده چینی نسبت به قیمت های جهانی در حالی است که شرکت های ایرانی قطعات منفصله را به صورت اعتباری و در تیراژ بالا خریداری می کنند، اما به جای این که نرخ دلار را حدود ۳۰ هزار تومان در نظر بگیرند، ۶۰ تا ۷۰ هزار تومان محاسبه کرده و خودروهای مونتاژ شده را با قیمتی بسیار فراتر از قیمت خودرو در مبدأ می فروشند.